ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) یا ارز دیجیتال ملی چیست؟ (ریدایرکت شد)

محسن ژیان پور

29

مدت زمان : 16

3 سال قبل

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) یا ارز دیجیتال ملی با الهام از بیت کوین و فناوری بلاک چین کاربرد نسبتا جدیدی در حوزه ارزهای دیجیتال است.

ویژگی‌های بیت کوین عالی است. اما چرا نمی‌توان از آن برای خرید قهوه یا پرداخت مالیات استفاده کرد؟ رمز ارز BTC نوعی پول دیجیتال است، اما استفاده از آن به عنوان ارز روزمره چندان ایده‌آل به نظر نمی‌رسد. این کاربرد احتمالاً توسط نوع دیگری از دارایی‌های دیجیتالی ارائه می‌شود: ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currencies) یا ارز دیجیتال ملی که به اختصار CBDC نامیده می‌شود و می‌تواند به عنوان ارز روزمره برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار بگیرد.

بسیاری از کشورها در حال بررسی ایده ارزی کاملا دیجیتال هستند و چند کشور به اجرای آزمایشی آن دست زده‌اند. اما چه چیزی ارز دیجیتال بانک مرکزی یا ملی کشورها را از سایر دارایی‌های دیجیتال متفاوت می‌کند؟ در ادامه به این سوال می‌پردازیم.

مقدمه

فناوری موجود در جابجایی پول در امور مالی همگام با سرعت تغییرات بقیه ابعاد در جهان نبوده است. ارسال پول می‌تواند پرهزینه باشد و زمان بیشتری از آنچه در دنیای حاضر ایده آل به نظر می‌رسد، به طول انجامد.

بسیاری از دولت‌ها در حال توسعه نوع جدیدی از ارز دیجیتال هستند. مزیت اصلی ارز دیجیتال ملی افزایش کارایی سیستم‌های پرداخت و هزینه‌های کمتر برای خدمت‌دهندگان و کاربران است. شما می‌توانید یک ارز دیجیتال بانک مرکزی را به عنوان ارز فیات دیجیتال تصور کنید که روی یک لایه فناوری جدید که از پیشرفت‌های ایجاد شده توسط بلاک چین الهام گرفته شده است، قرار دارد. به احتمال زیاد در دهه آینده بسیاری از کشورها از ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) استفاده خواهند کرد.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نوع دیجیتالی ارز فیات بوده که مطابق قوانین دولتی بانک مرکزی یک کشور به عنوان پول خلق شده است. رویکرد برای طراحی ارز دیجیتال ملی بسته به کشور صادر کننده احتمالاً بسیار متفاوت خواهد بود. برخی از اجرا‌ها احتمالاً مبتنی بر بلاک چین یا نوع دیگری از فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) خواهد بود، در حالی که برخی نمونه‌ها احتمالاً فقط یک پایگاه داده متمرکز هستند. در موارد مبتنی بر بلاک چین، برای نشان دادن شکل دیجیتالی ارز فیات از توکن استفاده می‌کنند.

اگرچه می توانیم استدلال کنیم که ایده ارز دیجیتال بانک مرکزی از رمز ارزهایی مانند بیت کوین الهام گرفته شده، اما تفاوت آنها کاملا محرز است. این نوع ارزها توسط یک دولت ساخته و ارائه می‌شود.

ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین بدون مرز هستند و توسط هیچ دولت یا نهاد متمرکزی صادر نمی‌شوند. البته این بدان معنا نیست که شما نمی‌توانید با یک ارز دیجیتال بانک مرکزی پرداخت‌های بین‌المللی انجام دهید، اما در سیستم بیت کوین، اتریوم یا دیگر رمز ارزهای مانند آن‌ها مرز یا کشور هیچ معنی خاصی ندارد.

بسیاری از بانک‌های مرکزی در حال بررسی یا حتی به طور فعال اثبات مفهوم ارز دیجیتال ملی هستند. چین از سال 2014 در حال کار روی پروژه‌ای تحت عنوان DC/EP به عنوان ارز دیجیتال / پرداخت الکترونیکی بوده و آزمایشات برای یوان دیجیتال در شهرهای مختلف را اجرا کرده است. بانک مرکزی اروپا (ECB) گزارشی را در اکتبر سال 2020 منتشر کرد که پیشنهاد یورو دیجیتال را داده و محاسن چنین ارز دیجیتالی را ارزیابی کرده است.

مفهوم ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

از دیدگاه فناوری، ارز دیجیتال بانک مرکزی اساسا یک پایگاه داده است که توسط دولت (یا نهادهای تأیید شده در بخش خصوصی) اداره و کنترل می‌شود. به همین دلیل است که ارز دیجیتال ملی یک پایگاه داده خصوصی است، زیرا فقط کاربران تأیید شده توانایی انجام تراکنش در شبکه را دارند.

با توجه به اینکه ارز دیجیتال بانک مرکزی دارای یک نهاد متمرکز کنترل‌کننده پایگاه داده است، در نتیجه توانایی جلوگیری از انجام معاملات، برگرداندن معاملات، مسدود کردن وجوه یا آدرس‌های لیست سیاه را دارد.

بسیاری از ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی احتمالا روی بلاک چین‌های خاص خود اجرا خواهند شد. با این حال، برخی از آن‌ها ممکن است در بلاک چین‌های عمومی نیز منتشر شوند. به این ترتیب، دارندگان این رمز ارزها می‌توانند دارایی‌ها را روی یک لایه بدون نیاز به مجوز تبدیل کنند. این می‌تواند بهترین حالت را برای هر دو فضا فراهم کند، زیرا لایه نیازمند مجوز می‌تواند کنترل لازم را برای بانک های مرکزی فراهم کند، در حالی که لایه بدون نیاز به مجوز می‌تواند قوی‌ترین ضمانت‌های امنیتی را ارائه دهد. با این حال، این یک احتمال است. تاکنون هیچ بلاک چین عمومی در معرض آزمایش زمان برای حصول اطمینان از چنین کارایی نبوده تا این طرح عملی گردد.

گذشته از همه توضیحلات بالا، توصیف کلی نحوه کار یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) تا حدودی دشوار است، زیرا هر کشور رویکرد متفاوتی دارد و احتمالا هر کشور این فناوری را متناسب با نیازهای خاص خود تنظیم می‌کند.

مزایای ارز دیجیتال ملی

ممکن است قبلاً عبارت “banking the unbanked” را در رابطه با ارزهای رمزپایه شنیده باشید. این عبارت اشاره به افرادی در سراسر جهان دارد که هیچ حسابی در بانک‌ها نداشته و در واقع از خدمات بانکی بی‌بهره هستند. اگرچه این ایده جذابیت‌هایی دارد، اما ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی می‌توانند بهتر از ارزهای رمزپایه غیر متمرکز مانند بیت کوین به این هدف دست یابند. هر شهروند قانونی که به راحتی به یک حساب بانکی معمول دسترسی داشته باشد، می‌تواند دامنه خدمات مالی دریافتی خود را افزایش دهد.

مزیت دیگر پیشرفت‌های فناوری که ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) می‌تواند به همراه داشته باشد، ترمیم اساسی سیستم پول است. در حالی که بخش عمده‌ای از پول فیات اساسا اعداد موجود در یک پایگاه داده است، اما بیشتر زیرساخت‌ها کاملا قدیمی هستند. ارسال ایمیل در بعد از ظهر روز تعطیل همان‌طور که باید، چند ثانیه طول می‌کشد. در حالی که به لطف سیستم مالی پیچیده و ناکارآمد فعلی، ارسال پول می‌تواند چندین روز زمان ببرد.

طی اقدامات اقتصادی در مواجه با بیماری همه‌گیر کووید-19، مشاهده شد که بانک‌های مرکزی باید سریع‌تر از هر زمان دیگری اقدام کنند. CBDC ممکن است بانک‌های مرکزی و موسسات مالی را قادر سازد تا تغییرات سیاست پولی را مستقیما و سریع‌تر از گذشته اعمال کنند. این امر می‌تواند امکان تغییر اساسی در نحوه عملکرد بانکداری مرکزی را به دنبال داشته باشد.

ارز دیجیتال ملی همچنین پیگیری فعالیت‌های غیرقانونی را برای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آسان‌تر می‌کند.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) و استیبیل کوین‌ها

ارز دیجیتال ملی تا حد بسیار زیادی مانند یک استیبل کوین به نظر می‌رسد؟ درست است. از لحاظ عملکردی، این دو تا حدی شبیه به هم بوده و هر دو نمایانگر پول فیات به صورت یک ارز دیجیتال هستند. با این حال با کمی دقت در هر یک متوجه تفاوت‌های عمده آن‌ها خواهید شد.

صدور استیبل کوین‌ها به طور معمول توسط یک نهاد خصوصی انجام می‌شود و آن‌ها اساسا نمایندگی پول‌های فیات یا دیگر دارایی‌ها هستند. استیبل کوین‌ها را می‌توان با ارزشی که نماینده آن در شبکه هستند بازخرید کرد، اما در عین حال پول فیات نیستند. این در حالی است که ارز دیجیتال بانک مرکزی توسط دولت به عنوان پول فیات صادر می‌شود.

ارز دیجیتال ملی و دیگر ارزهای دیجیتال

همان‌طور که قبلا اشاره شد، ارز دیجیتال بانک ملی با ارزهای رمزپایه متفاوت هستند. ارز های CBDC توسط بانک مرکزی صادر شده و از طرف دولت مجوز قانونی دارند. یک ارز دیجیتال بانک مرکزی را می‌توان مانند یک اسکناس در نظر گرفت. آن‌ها واحد محاسبه، وسیله پرداخت و ذخیره ارزش هستند.

ارزهای رمزپایه واقعی مانند بیت کوین کاملا متفاوت هستند. آن‌ها توسط یک دولت صادر نشده و واقعا خود را درگیر مرزهای ملی نمی‌کنند. آن‌ها بی‌نیاز به مجوز، عدم نیاز به اعتماد و مقاوم در برابر سانسور هستند. علاوه بر این، هیچ موجودیت متمرکز کنترل‌کننده شبکه وجود ندارد. به عنوان مثال، هیچ کس نمی‌تواند آدرس بیت کوین شما را به دلیل ارسال تراکنش به آدرس بیت کوین دیگر در لیست سیاه قرار دهد.

در اینجا سوالی که مطرح می‌شود این است که کدام نوع ارز دیجیتال بهتر است؟ جواب کوتاه این است که بستگی به مورد استفاده دارد. این واقعیت که آلیس می‌تواند بیت کوین را بدون هیچ واسطه یا کسی که توانایی سانسور معامله را داشته باشد برای باب ارسال کند، ایده‌ای بسیار عالی است. در عین حال، نقاط ضعفی هم دارد. اگر مقدار زیادی از پول به سرقت برود چطور؟ اگر آلیس به طور تصادفی پس‌انداز زندگی خود را به آدرس اشتباهی بفرستد، چه می‌شود؟

گاهی اوقات، وجود یک نهاد کنترل‌کننده جهت برگرداندن تراکنش‌ها یا آدرس‌های لیست سیاه برای یک شبکه مفید است، اما در سایر مواقع، بهره‌مندی از مزایایی که یک شبکه غیر متمرکز مانند بیت کوین می‌تواند به جهانیان ارائه دهد، مفیدتر است.

سخن پایانی

به طور خلاصه، می‌توان گفت که ارز CBDC نوعی دیجیتال از پول فیات است. بسیاری از پیاده‌سازی‌های ارز دیجیتال بانک مرکزی به احتمال زیاد از فناوری بلاک چین استفاده کرده و راهی بدون اصطکاک برای هر فرد جهت پرداخت دیجیتال فراهم می‌کنند.

منبع: Academy.Binance

---

برچسب ها: ارز دیجیتال بانک مرکزی

---

لینک صفحه

5

29